CO2-compensatie eist een nieuw bos van 4 keer Nederland
Leeswijzer.
Als je weinig tijd hebt, of alleen de conclusie wilt lezen, lees dan alleen de samenvatting.
Wil je meer weten, lees dan eerst de samenvatting en ga dan verder met het hele artikel hieronder.
Ben je geïnteresseerd in de details, lees dan ook de toelichtingen (zie links in het artikel).
Samenvatting
Als je tegenwoordig een reis wilt boeken dan struikel je bijna over de aanbiedingen met eco-reizen. Je kunt eco-reizen maken naar alle uithoeken van de aarde. De CO2-uitstoot van je vliegreis kun je compenseren. Kortom, je kunt heerlijk klimaatneutraal de wereld verkennen. Klopt dit eigenlijk wel? Hoe zit het precies met die CO2-compensatie en met die mooie beloften? De meeste reisorganisaties zullen het waarschijnlijk goed bedoelen, maar werkt het ook op grote schaal?
Is CO2-compensatie op grote schaal een bruikbaar middel om de negatieve invloed van overmatige CO2-uitstoot te neutraliseren?
Die vraag proberen wij in dit artikel te beantwoorden.
Hoewel er behalve broeikasgassen ook andere belangrijke, schadelijke invloeden zijn op het milieu, beperken wij ons toch tot de impact van broeikasgassen, want deze impact is veruit het grootst wat betreft de reisbranche. Ons onderzoek leidt tot de volgende resultaten.
Als wij alle vliegkilometers van alle Nederlanders willen compenseren, dan moeten we een extra bos planten ter grootte van een derde van heel Nederland. Maar daarmee zijn we er nog niet. Naast onze vliegreizen stoten we ook veel CO2 uit met andere activiteiten. Om alle overtollige CO2 te compenseren moeten we voor elke Nederlander 1 hectare nieuw bos planten. Dat is in totaal vier keer de oppervlakte van heel Nederland. Daarmee kunnen we, uitgaande van gelijkblijvende uitstoot, 30-40 jaar lang de uitstoot compenseren. We hoeven dus niet elk jaar zo’n bos te planten, maar na die 30-40 jaar is het opnamevermogen uitgewerkt.
Als we daarbij bedenken dat de vliegkilometers van alle Nederlanders ongeveer 1% vormen van het wereldwijde vliegverkeer, dan wordt duidelijk dat compensatie door het planten van nieuwe bomen op grote schaal niet mogelijk is.
Er zijn ook andere manieren om te compenseren, met name duurzame energieprojecten in derdewereldlanden. Naar onze mening zijn dat projecten die toch al moeten plaatsvinden en dus niet echt extra zijn. Bovendien zijn ze vaak niet additioneel. We laten zien dat ook dit op grote schaal geen haalbare oplossing is.
Conclusie:
Er is voorlopig maar één effectieve maatregel mogelijk: beperk de CO2-uitstoot. Ofwel, draai de CO2-kraan dicht, want compensatie is dweilen met de kraan open.
De opbouw van dit artikel
We bespreken achtereenvolgens:
- Manieren van CO2-compensatie
- De uitgangspunten
- De berekening van het benodigde extra bos (details in bijlage 1)
- Ons concept: van bomen naar bos (bijlage 2)
- Van Nederland naar wereldwijde vliegkilometers
- We produceren meer CO2 dan alleen met vliegen
- De toekomst: we gaan nog veel meer vliegen
- Een korte uitleg van het Europese emissiehandelsysteem (bijlage 3)
- Alternatieve compensatiemogelijkheden (berekening in bijlage 4)
- Lost de technologie het wel op?
- Conclusie
Manieren van CO2-compensatie.
Het planten van bomen is de bekendste manier van CO2-compensatie, maar alternatieven komen steeds meer in zwang. Dat zijn heel vaak investeringen in duurzame energie in ontwikkelingslanden. Ook zijn er projecten waarbij het koken op houtskoolvuur in derdewereldlanden wordt vervangen door klimaatvriendelijke alternatieven. Verderop bespreken we de alternatieven in het kort. De nadruk in dit artikel ligt op de meest bekende vorm van CO2-compensatie, namelijk het planten van bomen.
De uitgangspunten.
We gaan uitrekenen hoeveel hectaren nieuw bos geplant moeten worden om de vliegkilometers van alle Nederlanders te compenseren. Maar voor we onze berekening starten, moeten we eerst een aantal uitgangspunten kiezen.
Als we de vraag willen beantwoorden hoeveel bomen er nodig zijn voor de opname van een bepaalde hoeveelheid CO2, dan komen we namelijk al snel terecht in een gecompliceerde discussie. Er is sprake van een grote hoeveelheid variabelen.
Enkele variabelen zijn:
- Heel belangrijk: de periode waarin de compensatie plaatsvindt. In de meeste compensatieprogramma’s wordt (impliciet) gerekend met compensatie over de hele groeifase van de geplante boom.
- Afhankelijk van het eerdere gebruik van de grond kan de hoeveelheid extra CO2-opname sterk verschillen (wordt er oud bos gekapt, wordt er op heide of op grasland geplant, e.d.);
- De opname van CO2 verschilt sterk per soort boom. Sommigen hanteren 7kg, anderen 22kg CO2 per boom per jaar.
- Als we niet per boom kijken, maar per hectare bos, dan zijn er ook vele variabelen, zoals tropisch bos versus bos in een gematigd klimaat.
- Wat gebeurt er met de bomen na afloop van de groeiperiode? (blijft het een natuurlijk, evenwichtig bos, wordt het ontbost, of wordt het gekapt en voor meubels gebruikt).
- Het wel of niet rekening houden met de zogenaamde Radiative Forcing Factor van 2,7. Vliegtuigen zorgen naast de uitstoot van CO2 ook voor andere schadelijke effecten op het klimaat, onder andere door de vorming van condens-strepen. Ook is de uitstoot op 10 kilometer hoogte veel schadelijker dan op grondniveau. Om dit effect om te rekenen naar CO2-effect wordt door de IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) een vermenigvuldigingsfactor van 2,7 aanbevolen. De meeste compensatieprogramma’s houden daar rekening mee.
Ons doel is relatief eenvoudig:
Is CO2-compensatie op grote schaal een bruikbaar middel om de negatieve invloed van overmatige CO2-uitstoot te neutraliseren?
Onze uitgangspunten zijn:
- We moeten de uitstoot die gedurende een jaar plaatsvindt, compenseren binnen de periode van een jaar. Als we dat niet doen dan bouwen we een steeds groter reservoir van nog te compenseren CO2 op. De meeste compensatieprogramma’s doen er 30-40 jaar over om de uitstoot van een bepaald jaar te compenseren. Dan duurt het dus tot 2058 tot de uitstoot van 2018 volledig is gecompenseerd. Daar ontbreekt de tijd voor.
- We kiezen aanplant in Nederland omdat daarmee het duidelijkst wordt wat de consequenties zouden zijn. We kiezen dus ook voor de CO2-opname in Nederlandse omstandigheden.
- De bomen blijven minimaal 30-40 jaar staan en worden daarna niet gekapt. Het wordt dus een natuurlijk, evenwichtig bos.
- We houden rekening met de Radiative Forcing Factor van 2,7.
De berekening van het benodigde extra bos.
Hier volgt een samenvatting van onze berekening. Hier vind je de hele berekening: de volledige berekening
Nu we het kader hebben geformuleerd kunnen we starten met de berekening van de CO2-uitstoot en met de benodigde compensatie.
De uitstoot
- In 2015 vlogen alle Nederlanders tezamen 74,5 miljard kilometer.
- Het kerosineverbruik van een vliegtuig is gemiddeld 3 liter per 100 kilometer per passagier.
- Met de calculator van de International Carbon Bank & Exchange berekenen we dat per liter kerosine 2,55 kg CO2 vrijkomt.
- Per liter kerosine produceerden we 2,55 kg CO2, dus per 100km is dat 3×2,55=7,65kg CO2.
- Voor 74,5 miljard kilometer is dat {(74,5 miljard)/100} x 7,65 kg CO2.
- We delen de uitkomst nog eens door 1000 om van kg CO2 naar tonnen CO2 te gaan.
Dit resulteert in 5.699.000 ton CO2.
De compensatie met bomen
De uitstoot wordt elk jaar opnieuw geproduceerd, dus is het logisch de volledige uitstoot ook elk jaar te compenseren. Als dat niet gebeurt dan wordt de opgebouwde hoeveelheid CO2 elk jaar groter en groter. We willen niet elk jaar een paar bomen planten, maar we planten een bos dat elk jaar opnieuw de totale uitstoot compenseert. Dit concept leggen we hier uit: van bomen naar een bos
Omdat we moeilijk een eenduidige lijn konden vinden in de grote hoeveelheid artikelen op het internet, vroegen we een deskundige, Mart-Jan Schelhaas van de Universiteit Wageningen, ons te helpen met de antwoorden op enkele basisvragen. Zijn antwoorden hebben wij in onze benadering gebruikt.
- Hoeveel CO2 neemt een hectare bos per jaar op?
In Nederland legt nieuw bos ongeveer 11 ton CO2 per hectare per jaar vast. - Neemt een volgroeid bos dat in een natuurlijk evenwicht verkeert nog CO2 op?
De huidige theorie is dat een volwassen bos in evenwicht netto geen CO2 meer opneemt. Er kunnen gewoon niet meer en nog grotere bomen bij. Sommige metingen in tropische bossen lijken erop te wijzen dat er nog wel steeds CO2 vastgelegd wordt, maar dat zal dan maar weinig zijn. Het zou kunnen dat door meer CO2 in de atmosfeer het evenwichtspunt opgeschoven is. Ook zou er nog steeds iets in de bodem kunnen verdwijnen, of uitspoelen. Maar hoe dan ook is de grootste vastleggingssnelheid bij nieuwe bossen. - Komt alle CO2 die een boom heeft opgenomen aan het einde van zijn levensduur weer vrij?
Ja, als een boom doodgaat en verrot in het bos komt de meeste CO2 weer vrij. Het is eigenlijk een langzame verbranding, waarop de schimmels etc. leven. Een klein deel van de CO2komt in de bodem terecht als humus, laten we zeggen iets van 5%, en kan daar nog lang vastgelegd blijven.
Nu kunnen we de benodigde hectaren nieuw te planten bos berekenen.
Het benodigde aantal hectaren bos is (5.699.000 / 11) x 2,7 = 1.398.845 ofwel 1,4 miljoen hectaren.
In de berekening staat 5.699.000 voor de aantal ton CO2 uitstoot per jaar; 11 voor het aantal ton CO2 dat per jaar, per hectare wordt opgenomen; de factor 2,7 staat voor de Radiative Forcing Factor.
Om een idee te geven wat dat betekent: Nederland is zo’n 4,1 miljoen hectare groot. We moeten dus ongeveer 30% van heel Nederland met nieuw bos beplanten om de vliegreizen te compenseren, op grond die op dat moment geen CO2 opneemt.
Wereldwijd: Nederlanders vliegen 1% van het totale aantal vliegkilometers.
Wereldwijd werd er in 2016 door alle passagiers van luchtvaartmaatschappijen 7000 miljard kilometer gevlogen. Nederlanders vliegen dus 1% van het wereldwijde aantal kilometers. Wereldwijd zou er een extra bos ter grootte van 140 miljoen hectaren, ofwel 1,4 miljoen km2, moeten worden geplant ter compensatie van de CO2-uitstoot. Dat is grofweg een oppervlakte ter grootte van Frankrijk, Duitsland en Spanje tezamen.
CO2-compensatie: we produceren meer CO2 dan alleen met vliegen.
De uitstoot van CO2 als gevolg van vliegreizen staat momenteel het meest in de aandacht. Maar er zijn veel meer oorzaken van directe en ‘verborgen’ CO2-uitstoot, zoals energieverbruik in huis, de spullen die we kopen, vleesconsumptie en autorijden. Zoals toegelicht in dit artikel, hebben we gemiddeld per Nederlander een uitstoot van circa 12 ton CO2 per jaar. Als je in een jaar een verre vliegreis maakt, of een paar stedentrips per vliegtuig, dan schiet je flink over die 12 ton CO2 heen. Wereldwijd mogen we circa 2,5 ton CO2 per persoon per jaar uitstoten om binnen de maximale opwarming van de aarde te blijven.
We hebben dus per Nederlander een te hoge uitstoot van circa 10 ton CO2. Een nieuw productiebos kan ongeveer 10 ton CO2 per hectare opnemen. Er is dus voor elke Nederlander 1 hectare nieuw bos nodig. Omdat we met 17 miljoen Nederlanders zijn, hebben we 17 miljoen extra hectaren bos nodig. Nederland is 4,1 miljoen hectaren groot, dus we hebben ruim vier keer de oppervlakte van Nederland nodig om al onze ‘overtollige’ CO2 te compenseren.
De toekomst: we gaan nog veel meer vliegen en consumeren.
Alle prognoses laten zien dat we wereldwijd nog veel meer gaan vliegen en consumeren. We gaan op zoek naar wat dit betekent en wat er kan worden gedaan om het tij te keren. Op de website van de Technische Universiteit Delft vinden we het volgende citaat:
Paul Peeters: “Toerisme en luchtvaart maken Parijse doelen onhaalbaar”.
In het jaar 2100 vliegt de wereldbevolking negen keer zo veel kilometers als in 2015, en over dezelfde periode verdubbelt de gemiddelde reisafstand van alle toeristische reizen. De luchtvaart, voor 90% toerisme, ontkomt niet aan een sterke afname van de groei of zelfs geen groei, als we de klimaatdoelen willen halen.
We vragen hem naar zijn mening over CO2-compensatie, waarop we het volgende antwoord ontvangen.
“Wat betreft compensatie: mijn antwoord zou ‘Nee’ zijn. De simpele reden daarvoor is dat in de tweede helft van deze eeuw de emissies van vliegen hoger worden dan alle emissies die we tegen die tijd nog kunnen uitstoten volgens het Parijse akkoord. Dan is compenseren per definitie onmogelijk. Ik zeg dus niet dat bomen planten of in oventjes investeren verkeerd is, maar het werkt niet zo dat je dan net zo goed kunt vliegen en dat er geen schadelijke invloed van vliegen meer is. Misschien als je die duizenden bomen plant van Babette (Porcelijn; De verborgen impact; edj), dan wel, maar het is evident dat als iedereen dat gaat doen we echt geen plek meer vinden voor die bomen.
Erger is nog dat compensatie ‘additioneel’ moet zijn, d.w.z. dat jouw geld ervoor zorgt dat extra emissies worden gereduceerd ten opzichte van de situatie zonder jouw bijdrage. Dit is praktisch moeilijk te bewijzen, vandaar dat er een heel circus van certificatie omheen is gebouwd. Uit een rapport uitgegeven door de Europese Commissie [N.B. Hier stond een link naar het rapport, maar het rapport is niet meer op de site van de EC te vinden.]blijkt dat die additionaliteit maar voor 2% van de 5500 door de onderzoekers bestudeerde compensatieprojecten is aangetoond. In 87% van die projecten waren er grote twijfels over die additionaliteit en over de hoeveelheid geclaimde reductie (te hoog geschat).
Daarom denk ik dat alleen invoegen van luchtvaart in een gesloten emissiehandelsysteem een goed idee is (bv het Europese ETS), omdat daar, door de cap op de totale emissies, additionaliteit geen rol speelt. Dat is een hard systeem.”
Hier vind je een korte uitleg van het Europese systeem voor Emissiehandel: Uitleg Emissiehandel
Aanvulling (14 juni 2018). ‘Carbon Killer‘ is een initiatief voor burgers om CO2-rechten op te kopen en te vernietigen. Op deze manier krijgt de industrie minder CO2-rechten en dus minder mogelijkheden tot CO2-uitstoot.
Alternatieve compensatiemogelijkheden
Naast het planten van extra bomen, zijn er ook diverse andere projecten ter compensatie van CO2-uitstoot. Zo zijn er bijvoorbeeld windmolenprojecten en projecten in ontwikkelingslanden om koken op houtskool te verminderen. Er is een hele bedrijfstak ontstaan voor het opzetten en uitvoeren van deze projecten. Ook zijn er certificaten en controles bedacht om te garanderen dat projecten worden uitgevoerd en daadwerkelijk ‘extra’ zijn. Eigenlijk zijn dit allemaal projecten die toch al moeten worden uitgevoerd en waarvan heel lastig is vast te stellen of ze ook echt wel extra zijn.
Maar laten we eens aannemen dat alle projecten wel echt worden uitgevoerd en additioneel zijn. Wat zou dat betekenen? Daarom hebben wij berekend wat het extra benodigde vermogen aan windturbines moet zijn voor de compensatie. Zie bijlage 4.
Lost de technologische ontwikkeling ons probleem wel op?
Vaak wordt gedacht dat de technologische ontwikkelingen onze problemen op termijn wel zullen oplossen. Ook wordt vaak gezegd dat de markt daar dan zelf wel voor zorgt.
Met een zekere regelmaat komen er nieuwe vindingen in de krant die een doorbraak lijken te brengen: elektrische vliegtuigen, CO2 grootschalig opslaan, CO2omzetten in bouwmaterialen, CO2 hergebruiken als brandstof.
Jammer genoeg is er geen zicht op oplossingen die op tijd voldoende soelaas bieden. Elektrische vliegtuigen komen er misschien ooit wel, maar dat gaat nog minstens enkele decennia duren. Intussen gaat de opwarming van de aarde door en naderen we de kritische grens van het Akkoord van Parijs.
Conclusie
Wij wilden nagaan of CO2-compensatie op grote schaal een bruikbaar middel is om de negatieve invloed van overmatige CO2-uitstoot te neutraliseren. De conclusie moet zijn dat CO2-compensatie op grote schaal geen bruikbaar middel is. Er is gewoonweg geen ruimte om al die extra bossen te planten.
De alternatieven projecten (zoals windmolens, minder koken op houtkool) moeten toch al worden uitgevoerd. De garantie dat projecten echt extra zijn, is moeilijk te geven. Bovendien is het realiseren alle additionele energieprojecten te omvangrijk om te kunnen worden uitgevoerd.
De enige maatregel die helpt is het verminderen van de uitstoot, zowel door minder te vliegen als door andere schadelijke activiteiten te beperken. Een goedwerkend systeem van emissierechten is voorlopig de enige echt effectieve maatregel.
Het laatste woord over CO2-compensatie is hiermee ongetwijfeld nog niet gezegd. Indien we aanvullende informatie vinden die een nieuwe blik op dit probleem biedt, dan zullen we die op onze site vermelden.
Bijlage 1.
De berekening van het benodigde extra bos.
Nu we het kader hebben geformuleerd kunnen we starten met de berekening van de CO2-uitstoot en met de benodigde compensatie. We doen dit in een aantal stappen.
De berekening van de CO2-uitstoot en de benodigde compensatie.
Stap 1. Aantal vliegkilometers van alle Nederlander per jaar.
In het document “Mobiliteitsbeeld 2016” van het ministerie van Infrastructuur en Milieu vinden wij bij de Kerncijfers, onder het kopje ‘Luchtvaart’ het aantal ‘reizigerskilometers Nederlanders’.
Voor actuele cijfers zie: https://www.kimnet.nl/mobiliteitsbeeld
Dit aantal is gedurende de afgelopen jaren sterk toegenomen.
| Jaar | 2005 | 2010 | 2011 | 2012 | 12013 | 2014 | 2015 |
| Miljarden KM | 56,2 | 61,6 | 65,5 | 67,3 | 67,7 | 73,2 | 74,5 |
In 2015 vlogen alle Nederlanders tezamen dus 74,5 miljard kilometer.
Stap 2. Hoeveel CO2 stoten we met zijn allen met vliegen uit per jaar?
Op https://en.wikipedia.org/wiki/Fuel_economy_in_aircraft vinden we een gemiddeld kerosineverbruik van 3 liter per 100 kilometer per passagier.
Verder moeten we weten hoeveel CO2 vrijkomt bij de verbranding van een liter kerosine. Volgens de International Carbon Bank & Exchange komt bij de verbranding van een liter kerosine 2,55 kg CO2 vrij. http://www.icbe.com/carbondatabase/volumeconverter.asp
Stap 3. Hoeveel ton CO2 produceren alle Nederlanders per jaar met hun vliegreizen?
Nu is het een kwestie van rekenen.
In 2015 vlogen we met zijn allen 74,5 miljard kilometer.
Per 100 kilometer gebruikten we 3 liter kerosine.
Per liter kerosine produceerden we 2,55 kg CO2, dus per 100km is dat 3×2,55=7,65kg CO2.
Voor 74,5 miljard kilometer is dat {(74,5 miljard)/100} x 7,65 kg CO2.
We delen de uitkomst nog eens door 1000 om van kg CO2 naar tonnen CO2 te gaan.
Dit resulteert in 5.699.000 ton CO2.
Stap 4. Hoeveel extra bomen moeten we planten om dit te compenseren?
Omdat de uitstoot elk jaar opnieuw wordt geproduceerd, is het logisch om de volledige uitstoot ook elk jaar te compenseren. Als dat niet gebeurt dan wordt de opgebouwde hoeveelheid CO2elk jaar groter en groter.
Omdat we moeilijk een eenduidige lijn konden vinden in de grote hoeveelheid artikelen op het internet, vroegen we een deskundige, Mart-Jan Schelhaas van de Universiteit Wageningen, ons te helpen met de antwoorden op enkele basisvragen. Zijn antwoorden hebben wij in onze benadering gebruikt.
- Hoeveel CO2 neemt een hectare bos per jaar op?
In Nederland legt nieuw bos ongeveer 11 ton CO2 per hectare per jaar vast. - Neemt een volgroeid bos dat in een natuurlijk evenwicht verkeert nog CO2 op?
De huidige theorie is dat een volwassen bos in evenwicht netto geen CO2 meer opneemt. Er kunnen gewoon niet meer en nog grotere bomen bij. Sommige metingen in tropische bossen lijken erop te wijzen dat er nog wel steeds CO2 vastgelegd wordt, maar dat zal dan maar weinig zijn. Het zou kunnen dat door meer CO2 in de atmosfeer het evenwichtspunt opgeschoven is. Ook zou er nog steeds iets in de bodem kunnen verdwijnen, of uitspoelen. Maar hoe dan ook is de grootste vastleggingssnelheid bij nieuwe bossen. - Komt alle CO2 die een boom heeft opgenomen aan het einde van zijn levensduur weer vrij?
Ja, als een boom doodgaat en verrot in het bos komt de meeste CO2 weer vrij. Het is eigenlijk een langzame verbranding, waarop de schimmels etc. leven. Een klein deel van de CO2komt in de bodem terecht als humus, laten we zeggen iets van 5%, en kan daar nog lang vastgelegd blijven.
Nu kunnen we de benodigde hectaren nieuw te planten bos berekenen.
In stap 3 kwamen we uit op een uitstoot van 5.699.000 ton CO2
Het benodigde aantal hectaren bos is (5.699.000 / 11) x 2,7 = 1.398.845 ofwel 1,4 miljoen hectaren.
In de berekening staat 11 voor het aantal ton CO2 dat per jaar, per hectare wordt opgenomen; de factor 2,7 staat voor de Radiative Forcing Factor.
Om een idee te geven wat dat betekent: Nederland is zo’n 4,1 miljoen hectare groot. We moeten dus ongeveer 30% van heel Nederland met nieuw bos beplanten, op grond die op dat moment geen CO2 opneemt.
Bijlage 2.
Ons concept: van bomen naar een bos.
Vrijwel alle compensatieprogramma’s gaan uit van het planten van een bepaald aantal bomen dat gedurende de komende 30-40 jaar de uitstoot van een gemaakte vliegreis compenseert. Wij vinden dat geen juist concept omdat het veel te lang duurt voordat alle CO2 is gecompenseerd. Het volume nog te compenseren CO2 wordt steeds groter omdat we elk jaar weer nieuwe vliegkilometers toevoegen.
Anderen (Babette Porcelijn) berekenen een aantal bomen waarmee alle CO2 in één jaar wordt gecompenseerd. Maar die bomen blijven daarna ook nog CO2 opnemen, zodat je op termijn juist overcompenseert.
Wij stellen voor in gedachten een aantal hectaren bos te planten dat jaarlijks de CO2-uitstoot van alle vliegkilometers van dat jaar compenseert. ‘Ons’ bos compenseert dus 30-40 jaar lang onze uitstoot indien we elk jaar evenveel CO2 blijven uitstoten. Als we meer gaan vliegen dan moeten we natuurlijk bijplanten. Na 30-40 jaar is ons bos uitgewerkt en neemt het geen CO2 meer op.
In de praktijk zal de opname van CO2 natuurlijk niet zo scherp starten en stoppen, maar we doen voor de berekening alsof dit het geval is.
Ons bos wordt niet gekapt, maar het is na 30-40 jaar een bos in een natuurlijk evenwicht.
De vraag is dus: hoeveel hectaren bos moeten we planten waarmee we elk jaar onze vliegkilometers compenseren?
Bijlage 3.
Een korte uitleg van het Europese systeem voor Emissiehandel.
Het Europese systeem voor Emissiehandel (afgekort EU ETS, van het Engelse European Union Emissions Trading System) is het eerste en grootste systeem voor het verhandelen van uitstootrechten van broeikasgassen in de wereld. Het trad in 2005 in werking om de opwarming van de Aarde tegen te gaan. […] Het systeem is een ‘cap and trade’ systeem. Een maximumuitstoot van broeikasgassen die kunnen worden uitgestoten wordt bepaald. Dan worden de rechten om uit te stoten geveild (of in sommige gevallen weggegeven). Vervolgens kunnen bedrijven deze rechten verhandelen.” Bron Wikipedia.
Onderstaande figuur geeft het principe weer (niet specifiek voor de luchtvaart).
De luchtvaart is nog maar zeer ten dele onderdeel van dit systeem. Er wordt onderhandeld tussen de Europese Unie (ETS) en de internationale luchtvaartorganisatie ICAO over de verplichtingen van de luchtvaartmaatschappijen. Veel meer dan een verplicht rapportagesysteem binnen Europa is het momenteel nog niet.
Als het doeltreffend wordt uitgevoerd dan kan dit systeem heel goed werken om de CO2-uitstoot daadwerkelijk te verminderen. Er wordt dan een maximum vastgesteld van de totale uitstoot; in de loop der jaren wordt dat maximum steeds lager. Individuele maatschappijen kunnen dan kiezen welke maatregelen zij nemen: ingrepen om de uitstoot per vlucht te reduceren, minder vluchten uitvoeren, of emissierechten bijkopen op de veiling van emissierechten.
Bijlage 4.
Berekening van het benodigde vermogen aan extra windturbines voor de CO2-compensatie van alle Nederlanders a.g.v. vliegen en als gevolg van alle overtollige CO2-uitstoot.
Als uitgangspunt nemen we de CO2-uitstoot bij het opwekken van grijze stroom. Dat is 0,65 kg CO2per kWh (1). Verder weten we dat een windturbine met een vermogen van 1MW een jaarlijkse productie heeft van 2190 MWh (2).
Om onze jaarlijkse vliegkilometers te compenseren, moeten we de uitstoot van grijze stroom met 5,699 miljoen ton per jaar reduceren. Dat wordt jaarlijks 170 miljoen ton voor alle overtollige uitstoot van alle Nederlanders.
Dat is jaarlijks respectievelijk 8,8 miljoen MWh en 261 miljoen MWh.
We hebben hiervoor een geïnstalleerd vermogen aan windturbines nodig van respectievelijk (8,8 miljoen / 2190) = 4010 MW (compensatie van de jaarlijkse vliegkilometers) en (261 miljoen / 2190) = 119.608 MW.
Het huidige geïnstalleerde plus tot 2020 geplande vermogen van de windturbines op de Noordzee is 14.886 MW (3).
Conclusie
Voor de CO2-compensatie van de jaarlijkse vliegkilometers van alle Nederlanders is een additioneel vermogen aan windturbines noodzakelijk van ruim een kwart van alle huidige windturbines, inclusief de tot 2020 geplande capaciteit.
Willen we alle overtollige CO2met energieprojecten compenseren dan moeten we additioneel acht keer de huidige capaciteit (inclusief de geplande capaciteit tot 2020) installeren.
Dit is een onmogelijke opgave.