Door Malin Jost en Sjuul van den Bijgaart
In “Wat ik leerde van mijn eerste fietsvakantie” lees je de lessen die Malin en Sjuul leerden van hun fietsvakantie naar Zwitserland.
Mijn eerste fietsvakantie : Nederland – Zwitserland
We reizen regelmatig tussen Nederland en Zwitserland op en neer. Dat doen we normaal gesproken het liefst met de trein. Maar na onze studie hadden we behoefte aan een actieve vakantie en wilden we wat meer zien van het stukje Europa tussen de twee landen waar we ons inmiddels allebei zo thuis voelen. Dus pakten we de fiets en reden in ruim drie weken tijd van Nederland naar Zwitserland – dwars door België, Luxemburg, Frankrijk en Duitsland.
De route.
De bekendste en meest gereden fietsroute van Nederland naar Zwitserland is die langs de Rijn. Maar ons leek wekenlang dezelfde rivier volgen wat saai en we zochten een route met meer uitdaging en afwisseling. Een vriendin raadde aan de fietsgidsen van uitgeverij Benjaminse (www.cyclingeurope.nl) te gebruiken en daar vonden we naast de bekende Rijnroute een alternatieve route (deel 1 van Amsterdam-Venetië) die door de Belgische Ardennen, Luxemburg, Frankrijk en over de Vogezen voert. Het feit dat van deze gids – in tegenstelling tot die van de Rijnroute – nooit een 2e druk is verschenen en sinds 2004 dus niet meer is vernieuwd had een waarschuwing kunnen zijn voor de uitdaging die ons te wachten stond. Maar wij hadden er zin in en konden niet wachten om te vertrekken.
We hebben een ontzettend mooie fietsreis gemaakt, met erg mooie maar ook enkele uitdagende ervaringen. Vooral als onervaren fietser is het goed je er bewust van te zijn dat je voor onverwachte verassingen zult komen te staan.
Onze mooiste herinneringen en tegelijkertijd meest waardevolle lessen op een rij!
Les 1: ga fietsen in het seizoen
Met de herfst voor de deur begonnen we medio september 2016 iets ten zuiden van ’s-Hertogenbosch aan onze tocht. Onze toerfietsen waren zwaarbeladen en volledig uitgerust met tent en campingspullen. Een tijdplan hadden we niet. We wilden het rustig aan doen met zo’n 50 km per dag en onderweg genieten van wat we ook maar tegen zouden komen. ’s Ochtends vroeg vertrekken om rond 15:00 uur ’s middags een plekje te zoeken voor de nacht was het plan. Maar het zou ons geen enkele keer lukken!
Dat had vooral daarmee te maken dat het fietsseizoen (of in elk geval het kampeerseizoen) tegen het einde liep, of al afgelopen was. Al op de camping in België hadden ze geen fietsers richting het zuiden meer verwacht. In Metz, Frankrijk, konden we kort voor sluitingstijd nog net een plekje bemachtigen voor de laatste nacht van het kampeerseizoen. In deze tijd van het jaar fietsen en kamperen betekent dat de dagen steeds korter worden. De nachten worden kouder en je hebt elke ochtend een natte tent. Pas tegen de middag krijgt de zon genoeg kracht om je spullen te drogen.
Les 2: omarm de cultuurverschillen
Maar ondanks de koude nachten en een natte tent hadden we elke ochtend toch weer zin op de fiets te springen. Het is ontzettend spannend en leuk om binnen een korte tijd zo veel verschillende dorpjes, steden en vooral ook landschappen en natuur voorbij te zien komen. Daarnaast kun je je overal verbazen over de kleine culturele nuances die geleidelijk aan veranderen en toch een behoorlijk verschil kunnen maken. Je moet niet verbaasd opkijken als er plotseling een toef slagroom boven op je cappuccino prijkt, terwijl deze twee dorpen eerder nog gewoon met melkschuim werd geserveerd. En wat in Nederland en Vlaanderen nog een koffie verkeerd heet, wordt in Wallonië een lait russe (Russische melk) genoemd. Na café au lait langs de Moezel staat er in de buurt van Zwitserland weer café renversé (koffie verkeerd) op de kaart.
Les 3: laat je verrassen door de onbekende plekjes
Op onze route lagen de grotere toeristische steden Leuven, Luxemburg en Metz, terwijl kleinere plaatsen zoals Diest, Sint-Truiden, La Roche-en-Ardenne en Wiltz ons positief wisten te verassen. In België waren we onder de indruk van de vele prachtige boerderijen, abdijen en begijnenhofjes. Naarmate het landschap heuvelachtiger wordt, leidt de route je in België en zeker ook in Luxemburg via vele prachtige fietspaden op het tracé van voormalige spoorlijnen comfortabel en veilig van dorp tot dorp. Het was spannend om uiteindelijk vanuit Luxemburg de grens naar Frankrijk over te steken – verontrust door verhalen van wandelaars en fietsers. En ja, ze zouden gelijk krijgen…
Les 4: bereid jezelf goed voor, en gebruik een geüpdatet fietsgids
De gebouwen en straatjes van het Franse Pont-à-Mousson, Charmes, Épinal en Remiremont zijn mooi, maar de sfeer in deze stadjes is ruw en men mist de liefde voor details en gastvrijheid. En dat merk je eigenlijk overal in dit toch ook prachtige gebied van de Franse Moezel. De langste dagen maakten we in dit deel van Frankrijk, waar campings en hotels dun gezaaid zijn, supermarkten ver weg en de dorpsbakker altijd gesloten is – op dinsdag kwam je in het dorp waar op dinsdag alles dicht is en op woensdag reed je door het dorp waar woensdag rustdag is. En die ene keer dat er een geopende pizzeria op onze route lag, werden we genegeerd en niet bediend in tegenstelling tot de schuw kijkende lokale bevolking. Wij voelden ons hier met bepakte fiets toch een beetje een rare vogel…
Elke dag kwamen we voor nieuwe verassingen te staan: omgevallen bomen op het pad, nauwelijks eten of zelfs maar een kop koffie te vinden en de zeldzame redding door een stokbroodautomaat langs de weg (aanrader!).
We realiseerden ons nu wel dat onze route met reden minder populair is dan de Rijnroute: de voorzieningen en accommodaties in dit gebied zijn wat dunner gezaaid en dit vraagt daarom wat meer voorbereiding. Maar uiteindelijk vonden we altijd wel iets en met de aanschaf van een actuele fietskaart, wisten we ook de nieuwe fietspaden te vinden die onze fietsgids nog niet vermeldde.
Les 5: wees voorbereid op extra kilometers
Na een week van dit soort avonturen en uitdagingen lag de grootste klim op onze route nog voor ons: de Vogezen. Het liep boven verwachting gesmeerd en de straat omhoog was rustig, hoewel het wel raar was dat elke auto die naar boven reed even later ook weer naar beneden kwam. Nietsvermoedend en trots kwamen we boven op de pas aan en kregen meteen de “beloning” voor onze inspanning: route barrée– geen doorgang en geen afdaling naar de andere kant. Dat hadden we graag beneden aan de berg gehoord…
Les 6: hoe de grootste uitdagingen de meest waardevolle herinneringen kunnen zijn
Ondanks dit klein oponthoud konden we de Vogezen toch over en pas na de afdaling naar de culinaire Elzas, kwam ook de Franse gastvrijheid weer terug. Zoals voorheen in België en Luxemburg werden we overal weer met vriendelijke, nieuwsgierige blikken ontvangen. Met de Zwitserse grens voor ons, wisten we dat het einde van onze fietstocht in zicht was – met gemengde gevoelens. Enerzijds waren we blij weer op bekend terrein te komen. Anderzijds overheerste het vrije en voldane gevoel van het fietsen dat, met enkel een route en de noodzaak van eten en een slaapplek, invulling geeft aan je dag. Dat mocht best nog even doorgaan…
Al met al was het een fantastische reis en hebben we ontzettend veel mooie dingen gezien en meegemaakt. En het zijn toch ook de soms onaangename verassingen in Frankrijk die deze reis nog bijzonderder maken en de beste verhalen opleveren om te vertellen.
Nog enkele tips:
Eten & drinken onderweg
- We hebben lekker en leuk gegeten/gedronken bij: De Buitenman (Lage Mierde, NL), Le Pain Quotidien (Leuven, BE), Aux 10 Clefs (Durbuy, BE, absolute aanrader tussen alle massarestaurants in dit toeristische stadje), Chocolate House (Luxemburg, LU), Le Carpinien (Charmes, FR), Restaurant Rössli (Rheinfelden, CH).
- Koffie met suiker of een banaan hebben ons het snelst uit een energiedip geholpen
- Frankrijk (althans het gebied waar wij doorheen fietsten) is niet vegetariër-vriendelijk, vooral niet voor vegetariërs op de fiets. Maar goed, stokbrood is eigenlijk ook vegetarisch…
- Als je de kans krijgt verse groente en fruit in te slaan: zo veel mogelijk meenemen! In Frankrijk moet je genoeg en liever te veel eten bij je hebben. Sowieso maakt fietsen hongerig, wij hebben zelden zoveel gegeten als tijdens deze tocht.
Tips voor de route
- Een fietsroute betekent niet dat er ook overal fietspaden zijn. We zijn veel tijd kwijt geweest met het zoeken van de juiste weg. Zodra je de Nederlandse grens over bent zijn fietspaden gewoonweg niet meer vergelijkbaar met Nederland. Bordjes ontbreken, fietspaden zijn slechts deels gerealiseerd en vaak moet je het wegdek met ander verkeer delen. Dat neemt niet weg dat deze routes vaak wel de beste en veiligste opties zijn. Op de bonnefooi afwijken van de routes is niet aan te raden tenzij je het goed voorbereidt!
- Vertrouw niet te veel op een verouderde fietsgids; er zijn alternatieven. Voor het gedeelte tussen Luxemburg en Epinal is er de uitstekende gids, ook van Paul Benjaminse, “Onbegrensd fietsen door de Bourgogne, van Amsterdam naar Barcelona, deel 1 – Eindhoven – Cluny”.
- Grote steden vermijden! In Leuven en Metz zijn we met de fiets de stad ingereden en hadden hierbij grote moeite om de juiste weg te vinden buiten het feit dat het niet prettig fietsen is. Wij raden aan om de stad heen te fietsen en ergens een accommodatie te zoeken van waaruit je met het openbaar vervoer makkelijk de stad in kunt.
- We hadden onze tent bij ons en konden in noodgevallen wildkamperen, maar het is wel prettig om gewoon op campings te kunnen staan of anders in een ho(s)tel te slapen. Het is goed om zeker in minder toeristische gebieden goed te kijken waar je kunt overnachten en of het eventueel verstandig is te reserveren.
Wil je meer informatie over fietsreizen? Bekijk de Fietspagina in onze Duurzame Reisgids.