Ver weg zonder vliegen – reis met een vrachtschip

Door: Fabian Kemps Verhage.

In Februari 2016 ben ik met een containerschip naar Brazilië gereisd voor mijn 14 maanden durende scriptie-onderzoek.

Reis met een vrachtschip naar Brazilië

Het idee om per boot naar Brazilië te reizen leefde al lang. Tijdens mijn bachelor Global Challenges: Sustainability kreeg ik een goed beeld van de ecologische voetafdruk van een gemiddelde Nederlander, en dat vliegen hier een grote bijdrage aan levert. Ik werd geïnspireerd door Tres Hombres, een professioneel zeilend vrachtschip dat sinds 2009 geheel op windkracht goederen en personen vervoert. Niet alleen uit duurzaamheidsoverwegingen, maar ook de ervaring zelf: het mooie van over de zee reizen, de langzame verandering, het besef van afstand en tijd. Zeilend naar Brazilië dus! Via fora ontdekte ik al snel dat het mogelijk was om als passagier mee te reizen met een zeilschip. Afhankelijk van het seizoen, en hoe gunstig de windrichting, zou de trip circa 3 weken duren. De kosten? Variërend tussen de 30 euro per dag tot gratis, als je zeilervaring hebt. So far so good. Ook vond ik een betrouwbare site (https://www.findacrew.net/), waarbij schipeigenaren en meevaarders een profiel hebben en elkaar kunnen reviewen, om zo te proberen een goede match te bewerkstelligen. Helaas ontdekte ik ook dat om mee te reizen met een zeilschip, je ontzettend flexibel moet zijn. Het aantal zeilschepen is namelijk relatief beperkt. Geen zekerheid over de startdatum, maar ook niet over de vertrek- en eindlocatie.  Omdat ik tussen het beëindigen van mijn vakken op de universiteit en de start van mijn stage maar enkele weken de tijd had, viel de zeiloptie jammer genoeg af.

Dan toch maar met het vliegtuig?

Ik had in mijn zoektocht ook al de mogelijkheid tot meereizen met een vrachtschip ontdekt. Behalve de financiële winst, kiezen vrachtschepen er ook voor om enkele passagiers te vervoeren om wat leven in de brouwerij te brengen. De crew brengt zo een 9 maanden per jaar door op zee, met weinig tijd aan land. Gezelschap en nieuwe gezichten zijn dus meer dan welkom. Stiekem zijn containerschepen erg vervuilend (stookolie), maar als je rekent per gewicht is het qua broeikasgassen een veel schonere optie dan vliegen. Het fijne aan containerschepen is dat in tegenstelling tot zeilschepen, er veel van varen en de reis beter te plannen is. Helaas ook hier een nadeel: de kosten. Een gemiddeld containerschip rekent zo een 100 euro per dag. Het is zo duur omdat schepen enerzijds verplicht zijn een verzekering af te sluiten (stel, je wordt ziek aan boord en moet per helikopter worden opgehaald), en dat het anderzijds een relatief kleine markt is. Je boekt via een agency, die relatief veel overhead heeft wat weer wordt doorgerekend in de prijs. Ik stond op het punt alsnog een vliegticket te boeken. Ik had echter al zo lang, zo enthousiaste verhalen verteld aan vrienden en familie over het reizen naar Zuid-Amerika per boot, dat ik vond dat ik het wel “moest” doen. En wat ben ik daar achteraf gezien blij mee!

Aan boord

Ik ben in 2 weken van Frankrijk naar Brazilië gereisd. Om zo een lange afstand zo bewust en rustig te ervaren, was ontzettend bijzonder. Langzaam veranderende temperaturen, tijdzones en zelfs vogels. Ik heb de reis niet ervaren als “transport richting eindbestemming”, maar als een avontuur en een beleving op zich. Aan boord was er best veel luxe. Er word goed voor je gezorgd, je eet met de bemanning, en met een goed woordje van de kapitein kan je soms zelfs gebruik maken van internet. Er waren 24 bemanningsleden, en 1 extra passagier – een gepensioneerde man met een liefde voor de zee. Achteraf gezien had ik meer contact willen hebben met de bemanning. Veel bemanningsleden komen uit Azië of Oost-Europa, en ik merkte een sterke hiërarchie aan boord. Ik leerde ook dat het leven van een bemanningslid een stuk minder romantisch is dan ik me had voorgesteld. Je komt overal ter wereld, maar tijdens de korte tijd in de havens moet je ook het hardste werken. Je ziet dus nauwelijks iets van de plekken waar je komt. Een impressie van mijn 2 weken op de boot:

De terugreis

Ik had gepland om op het einde van mijn stage met het cruiseschip terug naar Nederland te reizen. Niet de allerduurzaamste optie, maar beter dan vliegen. Mooi in theorie, lastiger in de praktijk zo bleek. Cruiseschepen blijken voornamelijk vanaf het Caraïbisch gebied te vertrekken. Maar, met een beetje doorzettingsvermogen kom je daar ook vanuit Brazilië met de bus en met de boot. De trip zou 500 euro kosten en 10 dagen duren. 1 maand voor vertrek. Ik breek mijn been en moet in het gips… Ik heb nog even overwogen om de trip door de Amazone en Venezuela richting het Caraïbisch gebied alsnog te ondernemen. Reality check: misschien toch niet zo een goed plan met een backpack en je been in het gips. Er is een limiet aan bochten waarin je je kan wringen uit idealisme 😀 . Ik heb mijn verlies genomen en ben uiteindelijk teruggevlogen naar Nederland.

Aanrader?

Ik vond reizen met het vrachtschip een fantastische ervaring. Ik zou het aanraden aan iedereen die zin heeft in een belevenis en houdt van nieuwe ervaringen. Nadelen zijn er natuurlijk ook. Je hebt veel tijd, flexibiliteit en geld nodig om je reis te maken. In plaats van het zien als puur een transportmiddel, is de vraag: “heb je zin in de belevenis van 2 weken op zee?”. Er kunnen maximaal 3 passagiers mee, en jongere kinderen zijn niet toegelaten. Bij een volgende lange afstandsreis, waar ik een langere tijd zal verblijven (bijvoorbeeld enkele maanden voor werk), zou ik opnieuw de bootoptie onderzoeken. En het allerliefste dan een keer met de zeilboot mee. In de tussentijd hoop ik ook op een snelle vooruitgang van de duurzame luchtvaart. Mondialisering brengt ook veel moois met zich mee: het verenigt mensen en culturen.

Duurzaam ter plaatse

Ook tijdens mijn verblijf was duurzaamheid belangrijk. Ik heb met veel mensen gesproken over duurzame energie, over zowel de techniek als de noodzaak. Het bewustzijn was een stuk minder ontwikkeld dan in Nederland op dit thema. Voor mijn reis naar Brazilië was ik flexitariër. Brazilianen waren niet echt bekend met dit concept – vlees eten staat erg centraal in de Braziliaanse cultuur. Uit overtuiging alleen héél af en toe vlees eten bleek best verwarrend te zijn. Uit praktische overwegingen ben ik daarom enkele dagen na mijn aankomst vegetariër geworden. En dat ben ik nog steeds 😀

Mijn tips.

Reizen met het containerschip Via Hamburg Süd heb ik mijn reis geboekt. Dit is een grote Duitse rederij met een speciaal reisbureautje voor vrachtschippassagiers (zie: https://www.hamburg-frachtschiffreisen.de/wichtige_reiseinformationen). Er zijn meerdere van dit soort bedrijven (zie bijv.: https://www.freightercruises.com/). Online kan je weinig informatie vinden over vertrekdata en prijzen; via de mail krijg je alle informatie toegestuurd en je kan relatief snel een reis organiseren. Ik ben vertrokken vanuit Le Havre in Frankrijk, dit is een dag reizen vanuit Nederland met de trein. Als je flexibeler bent met je vertrekdatum, kan je makkelijker een vertreklocatie dichterbij vinden. Reizen met zeilschip 

• https://www.findacrew.net/
• https://www.voyagevert.org/project/ (nieuw initiatief dat ik tegen kwam, heel mooi!)
• https://www.facebook.com/groups/sailboatyacht/about/?hc_location=ufi (Facebook pagina om mee te reizen met zeilboten)